به گزارش مشرق، دخانیات یکی از بزرگ‌ترین تهدیدکننده‌های سلامت بشر به‌حساب می‌آید چرا که این‌ روزها جدا از افرادی‌ که سن و سالی از آنها گذشته است نوجوانان و جوانان بسیاری نیز مشتری پروپا قرص پاکت‌هایی شده‌اند که به‌عنوان مد و یا به اصطلاح کلاس کاری در میان هم‌سالان خود با ژست خاصی اقدام به مصرف می‌کنند.

برخی از نوجوانان و جوانان مصرف سیگار و قلیان را تفریح و وقت‌گذرانی می‌دانند اما این تفریح نه‎تنها ناسالم است بلکه بسیاری از افراد را در آینده دچار اعتیاد می‌کند؛ امروز سیگار و قلیان را تفریح می‌دانند و فردا تریاک و انواع مواد اعتیادآور صنعتی را و در نهایت به جایی می‎رسند که فقط در حسرت بازگشت به روزهای نوجوانی و جوانی و اصلاح خود هستند، همان زمانی‌که دیگر دیر شده است!

این‌روزها علاوه بر پسران و مردان جوان، زنان و دختران نیز پا به پای آنها به مصرف مواد دخانی گرایش زیادی پیدا کرده و در پاسخ به اینکه چه احساسی از مصرف این مواد به‌شما دست می‌دهد خود نیز دلیل قانع‌کننده‌ای برای علت مبادرت به این مسئله ندارند.

* جوانان 13 تا 19 سال در معرض اعتیاد به دخانیات

معاون فنی مرکز بهداشت مازندران گفت: علت گسترش دخانیات را باید در زیرساخت‎های فرهنگی، اجتماعی، رفاهی، قضایی و محیط خانواده جست‎وجو کرد که هر کدام نقش خود را ایفا می‎کنند و به یکدیگر مربوط هستند.

نادر آهنگری درباره راه حل این موضوع اظهار کرد: اگر این زیرساخت‎ها مناسب باشد؛ یعنی فرد، خانواده و اجتماع کار خود را به‎درستی انجام دهند، مصرف دخانیات در کشور کاهش می‎یابد.

وی با بیان اینکه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز فعالیت‎های آموزشی و کارگاهی و تخصصی زیادی را در این زمینه انجام می‎دهد، افزود: نمی‎توان آمار دقیقی از معتادان به سیگار و قلیان و سایر مواد دخانی ارائه داد اما کارشناسان روی این آمار تأکید دارند که تعداد مرگ‎های سالانه بر اثر مصرف دخانیات برابر با میزان مرگ و میرها در تصادفات است.

معاون فنی مرکز بهداشت مازندران بیان کرد: آن‎چیزی که در فعالیت‎های سازمانی خود داریم، کاهش معتادان و جلوگیری از مصرف دخانیات در گروه سنی است، لذا در این زمینه معتقدیم که باید ورود جدی‎تری در آموزش و پرورش و به‎ویژه در مدارس پسرانه و در گروه سنی 13 تا 19 سال داشته باشیم.

این کارشناس بیان کرد: تفکر نادرستی درباره مصرف قلیان در بین جوانان و خانواده‎ها ایجاد شده که در مازندران بعضاً شاهد مصرف خانوادگی آن هستیم، آنها بر این باورند که قلیان اعتیادآور نیست و حتی ضرر کمتری نسبت به سیگار دارد، در حالی‌که قلیان نیز مانند سیگار به‌دلیل داشتن نیکوتین به‎شدت اعتیاد آور بوده و حتی حجم دودی که در هر پُک وارد بدن می‎شود 10 تا 20 برابر بیشتر از سیگار است.

آهنگری ادامه داد: دود حاصل از سوختن توتون و سایر مواد دخانی دارای 4 هزار نوع ماده شیمیایی است که 400 ماده آن بیماری‎زا و 40 ماده آن نیز سرطان‎زا است.

وی اظهار کرد: در مازندران شاهد مصرف بالای تنباکوهای معطر و عسلی هستیم که مصرف‌کنندگان فکر می‌کنند ضرر کمتری نسبت به تنباکوی معمولی دارد، در حالی‌که علاوه بر مواد سمی و شیمیایی موجود، باید «بنزن» را هم به آن اضافه کرد که ترکیب شیمیایی خطرناکی است.

معاون فنی مرکز بهداشت مازندران در پایان گفت: افراد غیرسیگاری سعی کنند که در معرض دود سیگار قرار نگیرند زیرا به‎ازای قرار گرفتن در معرض دود هر چهار نخ سیگار افراد سیگاری، مانند آن است که یک نخ سیگار مصرف کرده باشند!

 *مصرف دخانیات و مرگ نیمی از مصرف‌کنندگان

مدیر شبکه بهداشت و درمان چالوس نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: 26 سپتامبر که هر ساله با عنوان روز جهانی بهداشت محیط نامیده می‌شود امسال نیز با شعار «کنترل دخانیات، پاسخی در برابر همه‌گیری جهانی آن» نام‌گذاری شد.

حدیث گردکلی با اشاره به اینکه مصرف دخانیات در کشورهای کم‌درآمد رشد فزاینده داشته و در کشورهای پیشرفته نیز روند رو به‌کاهش دارد، افزود: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت مصرف دخانیات سالانه به طور متوسط سبب مرگ 4.5 میلیون انسان در جهان می‌شود و می‌توان گفت که در مجموع دخانیات سبب مرگ بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر رایج‌ترین نوع دخانیات در کشور سیگار و قلیان است، لذا ارتقای دانش و اطلاعات، تغییر نگرش، تصحیح باورهای غلط و آموزش مهارت‌های خاص از اقدامات ضروری و مفید برای پیشگیری از افزایش اعتیاد به این مواد محسوب می‌شود.

 * مرگ سالانه 6 میلیون نفر در جهان

کارشناس مسؤول بهداشت محیط شبکه بهداشت و درمان چالوس نیز با اشاره به اینکه براساس اعلام مرکز سلامت محیط و کار معاونت بهداشت استعمال دخانیات هر ساله سبب مرگ 6 میلیون نفر در جهان می شود، به فارس گفت: از این تعداد، 600 هزار نفر در اثر مواجهه با دود دست دوم، جان خود را از دست می‌دهند.

رحمت‌الله بیابانی تصریح کرد: شواهد روشنی که ارتباط بین مصرف دخانیات و ابتلا به سرطان ریه، کلیه، حنجره و سر و گردن، پستان، مثانه، مری، لوزالمعده و معده را نشان می‌دهد وجود دارد.

وی با بیان اینکه حدود نیمی از مصرف‌کنندگان دخانیات در سنین بهره‌وری و به صورت زود هنگام جان خود را از دست می‌دهند، افزود: با توجه به اینکه به‌طور متوسط این افراد 10 سال زودتر از افراد غیر سیگاری می‌میرند، بنابراین مصرف دخانیات یک مسأله مهم بهداشت عمومی و بهداشت محیط در سراسر جهان است.

* بروز 25 نوع بیماری خطرناک

وی به زیان‌های ناشی از مصرف دخانیات اشاره و اظهار کرد: مبتلا شدن به انواع بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات و استنشاق تحمیلی آن، زیان‌های اقتصادی، زیان‌های اجتماعی، زیان‌های زیست محیطی و ... از مهم‌ترین عوامل زیانبار مصرف دخانیات محسوب می‌شود.

بیابانی با انتقاد از اینکه اگر چه مصرف سیگار نوعی اعتیاد است ولی این مسأله به مرور در اجتماع جا افتاده و قابل قبول‌ترین عمل خلاف عرف محسوب می شود، گفت: دلایل شیوع این عادت احساس به‌دست آوردن شخصیت کاذب در افراد جوان، اثر تخدیر کنندگی جزئی سیگار، مصرف آن در لحظات عصبانیت و غم و... به‌علت باور غلط و وابستگی جسمی و روانی با گذشت زمان را می‌توان نام برد که وجود این عادت خود زمینه‌ساز بروز اعتیاد به‌مواد مخدر، الکل، فقر و بزهکاری به‌ویژه در افراد جوان می‌شود.

به گزارش فارس، مهم‌ترین راهکار در کنترل دخانیات طراحی ابزارهای پیشگیرانه استعمال دخانیات برای تمام رده‌‌های سنی به‎ویژه در بین دانش‎آموزان بوده و برای کنترل دخانیات در کشور، ارائه بسته‌‌های پیشگیری از دخانیات ضروری است، زیرا مشاهده می‌شود حتی در رده‌‌های سنی پایین نیز تمایل تجربه مصرف قلیان و سیگار وجود دارد.

در تحقق اهداف پیشگیرانه برای مبارزه با مسأله کاهش سن مصرف دخانیات قطعاً وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌عنوان یکی از بازوهای کنترل دخانیات در کشور محسوب می‌‌شود و در این‌باره باید وزارتخانه‌های ارشاد، آموزش و پرورش، نیروی انتظامی، سازمان صدا و سیما و دیگر نهادهای مربوطه در کنار هم قرار بگیرند.

* مصرف سیگار شخصیت نمی‎آورد

سخن آخر اینکه ارتقای‌ دانش کارکنان بهداشتی در مورد روش‌های کنترل مصرف دخانیات، افزایش سطح آگاهی مردم در مورد زیان‌های ناشی از مصرف دخانیات، استنشاق تحمیلی دود آن و کاهش مصرف دخانیات در جامعه ارتقای سلامت افراد و جلوگیری از استرس‌ها و تشویش‌هایی که خانواده‌ها درباره مصرف بالای دخانیات در میان نوجوانان و جوانان خود دارد را به‌دنبال می‌آورد.

باید مقابل ترویج این تفکر هدفمند که مصرف سیگار یک ژست و رفتار اجتماعی با ابهت به‎ویژه در بین جوانان و نوجوانان است، محکم ایستاد و این موضوع مرتب تکرار و نهادینه‌سازی شود که جوان عزیز! مصرف سیگار آن‌هم در ملأ عام، «کلاس» نیست بلکه یک آسیب و تخلف آشکار است.

نکند که روزی مصرف سیگار و قلیان در جوانان به فرهنگ و معیار شأنیت و شخصیت اجتماعی تبدیل شود، همین امروز باید آموزش‎های فرزندپروری و مهارت‎های زندگی برای والدین و بازگو کردن مضرات مواد دخانی برای دانش‎آموزان، آغاز شود تا آموزش‎ها به اجتماع بزرگ‎تر و در سطح دانشگاه‎ها و بعضاً ادارات کشیده نشود که دولت بخواهد هزینه مشوق‌های ترک سیگار و اعتیاد را تأمین کند!